ลูกกลิ้งลำเลียง Roller Conveyor

   Roller Conveyor หรือ ลูกกลิ้งลำเลียง เป็นเครื่องกลขนถ่ายชนิดแรกที่มนุษย์รู้จักนำมาใช้ในการขนถ่ายวัสดุ เริ่มแรกมนุษย์ได้นำท่อนไม้กลมลองใต้ก้อนหิน เพื่อเคลื่อนย้ายก้อนหิน พบว่าก้อนหินเคลื่อนตัวไปบนผิวหมุนของท่อนไม้นั้นทำให้ก้อนหินเคลื่อนตัวได้ง่ายใช้แรงงานน้อยมาก ทำให้มนุษย์ถ้ำในสมัยนั้นรู้สึกเป็นเรื่องแปลก และประหลาดใจมาก จนเข้าใจว่าอะไรก็ได้ถ้ามีการหมุนจะทำให้เกิดการเคลื่อนที่ได้ง่ายและใช่แรงน้อย มนุษย์สมัยนั้นจึงพยายามเอาหลักการนี้ไปใช้ในการขนถ่ายวัสดุชนิดอื่น เช่น เดิมการเคลื่อนย้ายวัสดุเคยลากถูไปกับพื้นเมื่อนำสิ่งที่หมุนได้มารองรับทำให้ใช้แรงงานในการขนย้ายน้อยลงกว่าเดิมนั่นคือ ต้นกำเนิดล้อเลื่อนต่าง ๆ การขนน้ำจากลำธารขึ้นมาใช้ในที่สูงกว่า เดิมเคยหิ้วหรือแบกหามขึ้นพอใช้ระบบหมุน  ๆ มาช่วยทำให้เกิดการขนถ่ายน้ำขึ้นมาได้มากขึ้นอันเป็นต้นกำเนิดกระพ้อลำเลียง เมื่อเอาท่อกลมพันรอบแกตนรงแล้วนำไปจุ่มนำ้ทำการหมุนน้ำก็ขึ้นมาด้านบนได้ อันเป็นต้นกำเนิกสกรูลำเลียง เคยเอาหนังสัตว์ไปค้องกิ่งไม้ใช้แรงงานคนดึงเส้นหนังสัตว์เพื่อยกวัสดุขึ้นเพื่อยกวัสดุขึ้นเมื่อหาท่อนไม้ที่หมุนได้แทนกิ้งไม้ปรากฏว่าสาวหนังสัตว์ และวัสดุขึ้นสูงโดยง่ายอันเป็นต้นกำเนิดรอกและเครนเป็นต้น จึงนับว่าลูกกลิ้งเป็นเครื่องกลต้นแบบของเครื่องกลขนถ่ายวัสดุเกือบทุกชนิด

 

 

   หลักการทำงานของลูกกลิ้งลำเลียง Roller Conveyor คือ ผิวของลูกกลิ้งจะต้องสัมผัสกับผิวของวัสดุที่ทำการขนถ่ายเสมอ เมื่อผิวลูกกลิ้งเกิดการเคลื่อนที่วัสดุที่อยู่ติดกับฟิวลูกกลิ้งก็จะเคลื่อนที่ด้วย ในการนำลูกกลิ้งมาใช้งานขนถ่ายวัสดุในสมัยมนุษย์ถ้ำฝะใช้วัสดุกลมทรงกระบอกที่หาได้จากธรรมชาติ ได้แก่ ท่อนไม้ กิ่งไม้ และกระบอกไม้ เป็นต้น นำมารองใต้วัสดุที่จะขนถ่ายลูกกลิ้งจะทำหน้าที่รองรับน้ำหนักก้อนวัสดุ เมื่อผลักดันก้อนวัสดุไปข้างหน้าลูกกลิ้งก็จะหมุนตามไปด้วยระยะทางขอบหมุนของลูกกลิ้งเท่ากับระยะทางการเคลื่อนที่ของก้อนวัสดุ ซึ่งลักษณะการทำงานของลูกกลิ้งแบบนี้ปัจจุบันยังนิยมใช้นกรณีขนย้ายวัสดุที่มีน้ำหนักมาก ๆ ต่อมามนุษย์ได้พัฒนาลูกกลิ้งขึ้นตามลำดับแทนที่จะให้ลูกกลิ้งหมุนเคลื่อนที่ไปด้วย ก็ออกแบบให้ลูกกลิ้งหมุนรอบแกนตัวเอง ซึ่งยึดอยู่กับที่เมื่อนำวัสดุวางลูกกลิ้งแล้วผลักไปวัสดุก็เคลื่อนที่ไปโดยง่ายเช่นกัน ขณะที่ลูกกลิ้งยังคงหมุนอยู่กันที่ ต่อมาลูกกลิ้งหลาย ๆ ลูกมายึดแกนเรียงขนาดกันบนโครงสร้างที่อยู่กับที่ปรากฏว่าสามารถลำเลียงวัสดุไปได้อย่างต่อเนื่องไกลเท่าชุดลูกกลิ้งวางติดอยู่ การจัดวางลูกกลิ้งดั่งกล่าวนี้จัดเป็นเครื่องมือขนถ่ายที่เรียกว่าลูกกลิ้งลำเลียง หรือ Roller Conveyor

 

   ลูกกลิ้งลำเลียง เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการลำเลียงวัสดุประเภทชิ้นเดียว ( Unit Load ) หลายรูปแบบด้วยกัน เช่น แท่ง, แผ่น, ชิ้นแม่พิมพ์, ม้วนโลหะ, ท่อ, แผ่นไม้, เครื่องแก้วพื้นเรียบ และแผ่นรองกอง ฯลฯ เป็นต้น ให้เคลื่อนย้ายไปตามแนวนอนหรือลาดเอียง ลูกกลิ้งแต่ละลูกจะยึดติดเรียงขนาดกันบนโครงที่อยู่กับที่ด้วยแกนของลูกกลิ้ง ทำให้ผิวท่อของลูกกลิ้งหมุนรอบตัวเอง เมื่อมีน้ำหนักวัสดุที่ขนถ่ายมากดทับสัมผัสบนผิวลูกกลิ้งหากผิวลูกกลิ้งแต่ละลูกรองรับวัสดุนั้นเกิดการหมุนตัวในทิศทางเดียวกันวัสดุที่สัมผัสกับผิวลูกกลิ้งก็จะเกิดการเคลื่อนที่ไปพร้อมกับผิวหมุนของลูกกลิ้งที่รองรับนั้น วัสดุที่มีขนาดกว้างยาวไม่เท่ากันควรจัดวางวัสดุขนถ่ายให้ทางยาวของวัสดุอยู่ในแนวที่จะเคลื่อนที่ขนถ่ายไป นับว่าลูกกลิ้งลำเลียงเป็นเครื่องมือขนถ่ายที่มีชิ้นส่วนประกอบน้อย การประกอบและการนำไปใช้งานไม่ยุ่งยากราคาไม่แพงจัดเป็นเครื่องทุ่นแรงงานได้มาก จึงมีที่ใช้ในอุตสาหกรรมเกือบทุกชนิด ระยะห่างของการติดตั้งลูกกลิ้งบนโครงรองรับจะต้องมีลูกกลิ้งรองรับวัสดุที่จะขนถ่ายอย่างน้อย 2 ลูก แต่เพื่อให้วัสดุที่ขนถ่ายเคลื่อนตัวไม่สะดุด ควรเว้นช่องว่างระหว่างศูนย์กลางลูกกลิ้งไม่เกิน 1/3 ของความยาวของก้อนวัสดุที่จะขนนั้น